- Voorbeschouwing en overzicht
De moderne schilderkunst is een periode van talloze stijlen en stromingen. Eigenlijk is dit een kunstmatige indeling van de kunstgeschiedenis: de kunstenaars schilderden in hun eigen stijl, onderling erg verschillend, en dit vaak naast elkaar en tegelijkertijd.
- Vernieuwingen in de schilderkunst, eind 18de eeuw, en het begin van de 19de eeuw
In de tijd van de barok en de romantiek leefden succesvolle academische schilders zich uit in hun schetsen en studies. De eerste grensverleggende vernieuwers.
- Engelse
en Franse revoluties in de schilderkunst, 1840 - 1870
Rond 1840 kwamen in Engeland en Frankrijk de eerste grote vernieuwers. In Engeland Turner, de neo-gotiek an de pre-raphaëlieten, in Frankrijk de sombere realisten en de luchtige impressionisten.
- De
jaren 1870 - 1880
In deze tijd van oorlog, kolonialisme en prostitutie in Frankrijk ontplooiden de impressionisten en symbolisten zich naast de realisten, in Engeland de Pre-Rafaëlieten.
- De jaren 1880: een kaleidoskoop van stijlen
Terwijl het impressionisme bekendheid kreeg en ook in andere westerse landen impressionistische schilders startten, begon in Frankrijk het neo-impressionisme in grote toetsen, werkten sommige symbolisten nog revolutionairder, en schilderden de Bretoense nabi's in diverse stijlen.
- De
jaren 1890 - 1900: vooral symbolisme en Jugendstil
Het toetsenschilderen breidde zich uit, ook naar andere landen, maar toch was het symbolisme de populairste stijlengroep, tot ergernis van kerk en staat. Anderen werkten meer in de Jugendstil en nog anderen maakten de verscheidenheid nog groter.
- Eerste tien jaar van de 20ste eeuw: opkomst van fauvisme, expressionisme
en kubisme, maar nog niet het einde van impressionisme en symbolisme
De verscheidenheid wordt steeds groter en de indeling in stromingen steeds moeilijker. Symbolisten schilderen met neo-impressionistische toetsen. Sommigen schilderen steeds sneller, in bonte kleuren, heten in Frankrijk fauvisten en in Duitsland expressionisten. Een naïeve schilder slaagde erin tussen de 'grote' te hangen op belangrijke tentoonstellingen.
- 1910
- 1920: ondanks de wereldoorlog
Het bewegend beeld veroverde het westen en beïnvloedde de schilderkunst in Frankrijk en Italië. Impressionisten, neo-impressionisten, symbolisten, fauvisten en expressionisten... zij waren er nog steeds, en daarbij kwam het beheerste kubisme op en de abstracte schilderkunst. Maar de eerste wereldoorlog zette een domper op de creativiteit en deed het absurde dadaïsme opkomen in het neutrale Zwitserland.
- De jaren 1920 - 1930
Het surrealisme kwam op en overdonderde abstract en kubisme. Zij gebruikten de media en chokeerden met optredens en bijzondere tentoonstellingen. Er waren zowel abstracte (Miro, Sutherland, Witkiewics, Arp, Tanguy), als figuratieve (Dali, Magritte, Picasso) surrealisten, Max Ernst behoort tot de beide.
- Schilderkunst
na 1930
Of hoe het surrealisme diverse nieuwe stijlen baarde. Met een beschouwing van de verdere toekomst en een overzicht van de belangrijkste stijlen.
- De
Japanse schilderkunst
Een kort overzicht van de evolutie in de oude Japanse schilderkunst: geen chronologische evolutie van realisme naar expressiever schilderen, noch van figuratiever naar abstracter. Tot slot enige voorbeelden van moderne Chinese schilderkunst.
- Tijdslijnen
Geboorte en overlijden van enige belangrijke westerse in dit werk besproken schilders, naast elkaar geplaatst in een tabel.
- Schilderij van de Week
In het kader van de geschiedenis van de moderne schilderkunst, ca. 1800 tot ca. 1950, wordt wekelijks een bijzonder werk getoond, vier per maand.
Meestal een minder bekend werk van een bekend meester of een werk van een onbekend meester.
Copyright voor de tekst op alle pagina's van deze Geschiedenis van de Moderne Schilderkunst: Johan Framhout; tekst geschreven in 1990-92; herzien en op het internet geplaatst in 2005.
|